Giới thiệu
Cloning (chiết cành) trong canh tác cần sa là phương pháp cắt những cành chiết của cây cần sa mẹ khỏe mạnh để trồng ra một loại các cây con có kiểu gen di truyền giống hệt nhau và giống cây mẹ. Trong khi đó, seedling (gieo hạt) là sử dụng hạt giống được thu hoạch từ hoa của cây cái đã thụ phấn để trồng nên cây con.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức về sự khác nhau cơ bản giữa clone và seedling, bao gồm các ưu và nhược điểm của chúng.
Ưu điểm của clone
Nhất quán về di truyền.
Các cây clone là bản sao di truyền chính xác của cây mẹ, có cùng một kiểu gen như nhau. Vì vậy, người trồng có thể mong đợi những đặc điểm nhất quán, chẳng hạn như kích thước hoa, hương thơm và hiệu lực. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người trồng nào muốn duy trì hoặc canh tác một giống cần sa cụ thể.
Thời gian sinh trưởng ngắn hơn
Các cây clone khi mua từ nguồn cung cấp thường đã bén rễ và sẵn sàng để trồng ngay, vì vậy chúng sẽ bước vào giai đoạn hoa nhanh hơn nhiều so với khi trồng cây từ hạt. Điều này có thể dẫn đến thu hoạch sớm hơn và chu kỳ sản xuất tổng thể nhanh hơn.
Bảo tồn giống cây ưa thích
Nhân bản vô tính cho phép người trồng bảo tồn loại cây ưa thích của họ và nhân giống chúng hàng loạt, mà không cần phải trải qua quá trình chọn lọc và trồng hạt mới. Điều này có thể đặc biệt hữu ích cho những người trồng trọt đã dành thời gian và nguồn lực để phát triển một giống cụ thể nào đó mà họ đặc biệt tự hào, hoặc cũng có thể dùng để bảo tồn một giống có kiểu gen quý hiếm.
Ưu điểm của gieo hạt
Đa dạng di truyền
Khi trồng từ hạt giống, các cây có kiểu gen khác nhau, thay vì bị giới hạn trong một kiểu gen duy nhất như với nhân bản vô tính. Điều này có thể dẫn đến khả năng xuất hiện các kiểu hình mới, độc đáo.
Tăng trưởng và thích nghi một cách tự nhiên
Trồng từ hạt cho phép cây phát triển và thích nghi một cách tự nhiên, điều này có thể giúp cây khỏe hơn, dẻo dai hơn. Cây trồng bằng hạt thường có bộ rễ khỏe hơn, khả năng chống chịu sâu bệnh tốt hơn, sức khỏe tổng thể được cải thiện hơn so với cây trồng vô tính.
Hat fem và hạt auto
Nhiều công ty hạt giống cung cấp hạt giống feminized. Đây là loại hạt khi trồng chắc chắn sẽ ra hoa cái, giúp loại bỏ nhu cầu xác định và loại bỏ cây đực. Ngoài ra, còn có các giống auto. Các giống tự động ra hoa này được rất nhiều người trồng yêu thích, vì chúng bước vào giai đoạn ra hoa một cách tự động, bất kể chu kỳ ánh sáng. Điều này có thể đặc biệt hữu ích cho những người trồng có không gian hạn chế, những người muốn tránh những rắc rối khi thao tác với chu kỳ ánh sáng khác nhau, hoặc những người muốn canh tác và thu hoạch cần sa quanh năm. Các cây auto không thể được clone, do đó trồng bằng hạt là lựa chọn duy nhất nếu bạn muốn canh tác các giống này.
Nhược điểm của clone
Rủi ro về bệnh tật và sự phá hoại của sâu bệnh
Vì các cây clone giống hệt nhau về mặt di truyền với cây mẹ nên bất kỳ bệnh hoặc sâu bệnh nào lây nhiễm cho cây mẹ cũng có khả năng ảnh hưởng đến các clone. Điều này có thể gây ra những một đợt bùng phát sâu bệnh lan rộng, có khả năng quét sạch toàn bộ vụ mùa.
Bộ rễ yếu hơn
Như đã đề cập trước đó, các cây trồng từ clone có bộ rễ yếu hơn các cây trồng từ hạt. Điều này sẽ dẫn đến việc sản lượng của các cây clone nhìn chung sẽ thấp hơn các cây được trồng từ hạt.
Suy thoái di truyền
Mặc dù về mặt lý thuyết, bạn có thể clone một cây một cách vô hạn. Nhưng trên thực tế, khi clone đi clone lại nhiều lần, giống cây của bạn có thể sẽ có hiện tượng bị suy thoái về mặt di truyền. Điều này có thể được giải thích bởi di truyền học biểu sinh (epigenetics), khi mà các nhân tố môi trường, ví dụ như stress, có thể làm sức khỏe của cây trồng giảm sút theo thời gian và sự giảm sút này sẽ được truyền lại cho các cây clone đời sau khác.
Nhược điểm của hạt
Thời gian sinh trưởng dài hơn
Cây trồng bằng hạt mất nhiều thời gian để trưởng thành hơn so với cây vô tính, vì chúng cần phải trải qua các giai đoạn cây con và sinh dưỡng trước khi vào giai đoạn ra hoa.
Khó đạt được kiểu hình mong muốn hơn
Khi trồng từ hạt, chúng ta không biết chắc được kiểu gen di truyền của cây con sẽ là gì. Tiềm năng di truyền của mỗi hạt chỉ có thể được phát huy hết sau khi nó đã được trồng và ra hoa. Điều này có thể dẫn đến những sự thất vọng cho những người trồng đang hy vọng rằng cây của họ sẽ có những đặc điểm cụ thể nào đó.
Do vậy, để giảm thiểu khả năng bị thất vọng, luôn luôn nên nghiên cứu kỹ di truyền của hạt giống trước khi mua và chỉ mua từ các ngân hàng hạt giống có uy tín.
Các lưu ý khác
Pháp lý
Cần lưu ý rằng các khu vực khác nhau sẽ có luật trồng cần sa khác nhau. Một số khu vực có thể có hạn chế hoặc có những quy định nhất định về clone hoặc gieo hạt. Người trồng nên nắm chắc luật pháp và quy định trong khu vực của họ để tránh những rắc rối sau này.
Chi phí
Cuối cùng, chi phí là một yếu tố khác cần xem xét khi chọn giữa clone và hạt. Clone có thể tốn kém hơn lúc đầu, nhưng chúng có thể đem lại chu kỳ sản xuất nhanh hơn và hiệu quả hơn, giúp bù đắp chi phí ban đầu.
Việc gieo hạt đòi hỏi nhiều nguồn lực hơn và chu kỳ sản xuất tổng thể dài hơn, vì vậy nó có thể tốn kém hơn trong thời gian dài. Người trồng nên suy nghĩ cẩn thận về chi phí để thu xếp việc canh tác của họ sao cho phù hợp.
Kết luận
Tóm lại, cả nhân bản và gieo hạt đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, và sự lựa chọn giữa hai loại này cuối cùng sẽ phụ thuộc vào nhu cầu và sở thích cá nhân của người trồng trọt. Mặc dù nhân bản clone mang lại nguồn gen nhất quán, tăng trưởng nhanh hơn và có khả năng bảo tồn cây trồng được ưa chuộng, nhưng nó cũng tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh, sâu bệnh phá hoại hơn. Việc gieo hạt mang lại sự đa dạng di truyền rộng rãi, tăng trưởng và thích nghi tự nhiên, đồng thời có thể dùng để canh tác các giống auto, nhưng nó cũng đi kèm với thời gian sinh trưởng lâu hơn, khó đạt được kiểu hình mong muốn hơn.
Tóm lại, sự lựa chọn giữa nhân bản và gieo hạt sẽ phụ thuộc vào mục tiêu, nguồn lực và kinh nghiệm của người trồng. Đối với những người coi trọng tính nhất quán, tốc độ và sự bảo tồn một giống cụ thể, clone có thể là lựa chọn tốt nhất. Đối với những người coi trọng sự đa dạng di truyền, tăng trưởng tự nhiên hoặc người trồng auto, gieo hạt có thể là cách tốt nhất.
